Dynamicznie rozwijający się wiek XX:
- 1900 - Wielki sukces maszyn i firmy Hermana Holleritha przy obliczaniu wyników kolejnego spisu ludności USA. Użyto 311 tabulatorów, 20 sorterów i 1021 perforatorów, zużywając 120 milionów kart perforowanych.
- 1903 - Nikola Tesla patentuje obwody elektryczne nazwane "bramkami" i "przełącznikami".
- 1906 - Lee De Forest wynajduje w USA lampę elektronową (triodę). To jeden z przełomowych wynalazków w historii komputera
- 1907 - powstaje British Tabulating Machine Company (BTM), korzystająca z maszyn i patentów Hermana Holleritha. W ponad pół wieku później na bazie tej firmy powstanie International Computers Ltd. (ICL)
- 1900 - Wielki sukces maszyn i firmy Hermana Holleritha przy obliczaniu wyników kolejnego spisu ludności USA. Użyto 311 tabulatorów, 20 sorterów i 1021 perforatorów, zużywając 120 milionów kart perforowanych.
- 1903 - Nikola Tesla patentuje obwody elektryczne nazwane "bramkami" i "przełącznikami".
- 1906 - Lee De Forest wynajduje w USA lampę elektronową (triodę). To jeden z przełomowych wynalazków w historii komputera
- 1907 - powstaje British Tabulating Machine Company (BTM), korzystająca z maszyn i patentów Hermana Holleritha. W ponad pół wieku później na bazie tej firmy powstanie International Computers Ltd. (ICL)
- 1910 - James Powers, inżynier zatrudniony w U.S. Census Bureau, projektuje kartę perforowaną nowego typu, z okrągłymi dziurkami i 90 kolumnami.
- 1912 - Rząd USA wytacza proces o monopolizację rynku firmie NCR. Po paru miesiącach kilku wysokich urzędników firmy zostaje skazanych. Jest to pierwszy w dziejach proces antytrustowy w branży informatycznej.
- 1913 - Leonardo Torres y Quevedo, hiszpański inżynier, tworzy podstawy teoretyczne automatyki
- 1915 - Edward Hebern wynajduje maszynę szyfrującą. Można ją uznać za protoplastę słynnej Enigmy
- 1917 - Jan Łukasiewicz wprowadził beznawiasowy zapis wyrażeń - odwrotną notacją polską, popularnie zwany polskim zapisem
- 1919
- Hugo Koch, Holender, patentuje maszynę szyfrującą. Projekt zostanie potem użyty przez Niemca Scherbiusa, do zbudowania Enigmy
- W. H. Eccles i F. W. Jordan projektują pierwszy przerzutnik dwustabilny
|
Enigma |
- 1924
- Computing-Tabulating-Recording Company (CTR) założona w roku 1911, zmienia nazwę na International Business Machines Corporation, (IBM).
- Walther Bothe buduje pierwszą bramkę logiczną AND, co przyniesie mu Nagrodę Nobla 1954. W 40 lat później bramka AND będzie jednym z kluczowych elementów CPU komputera.
- 1925-1930 - Vannevar Bush projektuje pierwszą liczącą maszynę analogową, w której używa wielu silników elektrycznych i licznych ruchomych części mechanicznych. Maszyna ma nazwę "integraph" (maszyna całkująca); później nazwano ją analizatorem różniczkowym.
- 1926
- Derrick Henry Lehmer tworzy maszynę "Number-Sieve" do analizy podzielności liczb naturalnych (zob. liczby pierwsze). Maszyna analizuje w ciągu sekundy 3000 liczb.
- Stuart Dodd, badacz z Princeton University, buduje maszynę do automatycznej analizy korelacji. Późniejsze wersje tej maszyny znane są jako "Dodd Correlators".
- Brandt Automatic Cashier, maszyna z klawiaturą, zdobywa szeroką popularność w USA.
- 1929 - firmy Vikers i Sperry konstruują pierwszy przelicznik artyleryjski. Był to układ mechaniczny sterowany krzywkami.
- 1931 - Kurt Gödel, matematyk austriacki publikuje swoje słynne twierdzenie o niezupełności teorii matematycznych, nazywane czasem zasadniczym twierdzeniem informatyki teoretycznej.
- 1931 - IBM uruchamia maszynę IBM 601
- 1935 - Douglas Hartree konstruuje w Manchester University kopię analizatora Busha.
- 1936 - Alan Turing publikuje pracę o "liczbach obliczalnych", w której inaczej formułuje twierdzenie Gödla (zob. także prace Alonzo Churcha). Powstaje niezwykle ważne pojęcie maszyny Turinga
- 1936-1946 Konrad Zuse i jego pierwsze prace.
- 1938
- George Philbrick konstruje elektroniczną maszynę analogową. Używa w nej jako wyjścia oscyloskopu, co powoduje, że maszyna wygląda jak jednooki potwór; stąd jej nazwa Polyphemus, nawiązująca do mitycznego Cyklopa.
- Claude E. Shannon publikuje rozprawę o reprezentacji klasycznego rachunku zdań za pomocą obwodów elektrycznych
- 1939
- Bell Labs Model 1, pierwszy kalkulator przekaźnikowy, zdolny do wykonywania obliczeń na odległość
- 1 stycznia w garażu w Kalifornii powstaje firma Hewlett-Packard jako spółka panów Williama Hewletta i Davida Packarda. O kolejności nazwisk w nazwie zadecydował rzut monetą.
- Bomba kryptologiczna
- 1940 W Bell Labs, Samuel Williams i George Stibitz budują kalkulator zdolny do rachowania na liczbach zespolonych; maszyna poczatkowo nazywa się "Complex Number Calculator"; później staje się znana jako "Model I Relay Calculator".
- 1941
- pierwszy w pełni działający (nie elektroniczny) komputer: Z3, twórca: dr Konrad Zuse
- 9 września - w Bronxville (stan New York) rodzi się Dennis MacAlistair Ritchie, haker, twórca języka C i systemu Unix.
- 1942 - pierwszy w USA działający prototyp komputera Atanasoff-Berry Computer (ABC)
- 1943 pierwsza działająca, w pełni programowalna, specjalizowana maszyna cyfrowa (do łamania szyfrów), seryjnie produkowana: Colosssus
- rozpoczyna się projekt ENIAC
- w Nowym Orleanie, Luizjana rodzi się Ken Thompson, twórca systemu Unix
- 6 sierpnia - rodzi się Joe Postel, jeden z ojców Internetu
- 1944 - pierwszy duży komputer elektromechaniczny ogólnego zastosowania Harvard Mark I (inna nazwa - IBM ASCC)
- 1945
- Konrad Zuse opracowuje język programowania Plankalkül
- Vannevar Bush w „Atlantic Monthly” w artykule As We May Think formułuje idee hipertekstu
- 1946
|
ENIAC |
- 15 lutego zostaje zaprezentowany ENIAC
- John von Neumann formułuje Architekturę Von Neumanna
- 1947 - założenie ACM (Association for Computing Machinery)
- 1948
- utworzenie Grupy Aparatów Matematycznych (GAM) w Państwowym Instytucie Matematycznym (PIM) w Warszawie; kierownik Henryk Greniewski.
- pierwszy prototyp komputera z elektroniczną pamięcią programu - Manchester Mark I
- ANACOM - maszyna analogowa firmy Westinghouse Electric Company
- brytyjski matematyk Hartree przepowiadał: "jedna maszyna EDSAC (512 słów pamięci, 1000 operacji na sekundę, brak pamięci pomocniczej) wystarczy do zaspokojenia wszystkich potrzeb obliczeniowych Wielkiej Brytanii".
- 1949 - pierwszy w pełni działający duży komputer z elektroniczną pamięcią programu: EDSAC
- 1950 - pierwszy komputer liczący w czasie rzeczywistym Whirlwind I
- 1951 - pierwszy komputer dostępny ogólnie w wolnej sprzedaży: UNIVAC I
- 1952 - EDVAC ("Electronic Discrete Variable Automatic Computer"); wśród twórców: John Presper Eckert, John W. Mauchly, John von Neumann.
- 1953
- pierwszy komputer firmy IBM: IBM 701; pierwszy brytyjski komputer dostępny na rynku: LEO (Lyons 'Electronic Office)
- powstanie Katedry Konstrukcji Telekomunikacyjnych i Radiofonii na Politechnice Warszawskiej; kierownik Antoni Kiliński.
- 1954
- 1955 - uruchomienie w GAM' w Polsce pierwszej maszyny analogowej ARR.
- 1956
- utworzenie Pracowni Obliczeniowej w Instytucie Badań Jądrowych PAN; kierownik Marek Greniewski.
- utworzenie Zakładu Aparatów Matematycznych (ZAM) PAN (w miejsce GAM); kierownik: Romuald Marczyński, a później Leon Łukaszewicz.
- 1957
- pierwszy komputer zbudowany w całości w technice fizyki ciała stałego - NCR 304
- pierwsza pamięć dyskowa z ruchomymi głowicami zapisu/odczytu - IBM 305
- powstaje DEC (Digital Equipment Corporation, inaczej Digital)
- USA w reakcji na wystrzelenie sputnika przez ZSRR powołują agencję ARPA (Advanced Research Projects Agency), potem przemianowaną na DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency). Organizacja ta przyczyni się później do stworzenia Internetu.
- 1958
- XYZ - pierwszy polski komputer oddany do eksploatacji
- utworzenie Zakładu Aparatów Matematycznych (ZAM) PAN (w miejsce GAM); kierownik: Romuald Marczyński, a później Leon Łukaszewicz.
- 1959
- pierwszy minikomputer - PDP-1
- utworzenie Zakładu Produkcji Doświadczalnej Maszyn Matematycznych przy ZAM PAN.
- utworzenie Wrocławskich Zakładów Elektronicznych Elwro; dyrektor Marian Tarnkowski.
- przekształcenie OO IBJ PAN w Zakład Matematyki Stosowanej IBJ PAN; kierownik Mieczysław Warmus.
- 1960
- 14. marca wydany zostaje LISP
- w maju opublikowany został raport Algola 60
- zbudowanie prototypu maszyny UMC 1 na Politechnice Warszawskiej.
- uruchomienie maszyny Odra 1001, pierwszej maszyny cyfrowej zbudowanej w pełni w zakładach Elwro.
- 1961
- pierwszy dostępny komercyjnie układ scalony
- utworzenie Centrum Obliczeniowego PAN (CO PAN); dyrektor Mieczysław Warmus.
- 1962
- zakup komputera Urał 2 dla CO PAN
- przekształcenie ZAM PAN w Instytut Maszyn Matematycznych (IMM) PAN, a ZPDMM w Zakład Doświadczalny (ZD) IMM PAN.
- utworzenie w Instytucie Matematycznym Uniwersytetu Wrocławskiego Katedry Metod Numerycznych (KMN), w której zainstalowano angielski komputer Elliott 803; kierownik KMN Stefan Paszkowski.
- utworzenie specjalności maszyny matematyczne na Wydziale Łączności Politechniki Wrocławskiej.
- 1963
- pierwszy komercyjnie dostępny monitor z ekranem do współpracy z komputerem przy komputerze PDP-1
- utworzenie w Politechnice Warszawskiej Katedry Budowy Maszyn Matematycznych i Zakładu Doświadczalnego tej Katedry z Katedry Konstrukcji Telekomunikacyjnych i Radiofonii oraz Katedry Technologii Sprzętu Elektronicznego; kierownik - Antoni Kiliński.
- utworzenie w Politechnice Wrocławskiej Katedry Konstrukcji Maszyn Cyfrowych; kierownik ? Jerzy Bromirski.
- 1964
- w Wojskowej Akademii Technicznej zbudowano prototyp komputera analogowego ELWAT produkowanego przez zakład Elwro
- skonstruowanie "myszki" (Douglas Engelbart) i nadanie tej nazwy
- pierwszy wielkoskalowy system komputerowy pracujący w trybie on-line i w czasie rzeczywistym SABRE (Semi Automatic Business Research Environment), system rezerwacji biletów.
- w raporcie On Distributed Communications Networks Paula Barana z RAND Corporation znajduje się propozycja decentralizacji sieci komputerowej, co pozwoli na jej działanie nawet w przypadku awarii jej części.
- utworzenie Zakładu Obliczeń Numerycznych w Uniwersytecie Warszawskim, w którym zainstalowano duński komputer GIER; kierownik - Stanisław Turski.
- wyprodukowano pierwszy na świecie superkomputer CDC 6600 zaprojektowany przez Seymoura Cray'a
- 1965
- powstanie Zakładów Elektronicznej Techniki Obliczeniowej (ZETO) w większych miastach Polski
- uruchomienie maszyny UMC 10, tranzystorowej wersji maszyny UMC 1.
- 1966
- ZAM 41 - pierwszy polski komputer do przetwarzania danych.
- 1967
- Uruchomienie w ZE Elwro seryjnej produkcji maszyn Odra 1204.
- podpisanie porozumienia między firmami ICL i Elwro na produkcję w Elwro maszyn zgodnych z modelem ICL
- 1968
- Powstaje firma Intel
- Pierwsze publiczne zademonstrowanie możliwości myszki na konferencji komputerowej w San Francisco
- Otwarcie na Wojskowej Akademii Technicznej Wydziału Cybernetyki
- 1969
- Agencja ARPA tworzy sieć składającą się z czterech komputerów. Powstaje ARPAnet.
- Pierwsza wersja systemu operacyjnego Unix powstaje w Bell Labs na komputery architektury PDP-7 i PDP-9 firmy DEC. Główni autorzy: Ken Thompson i Dennis Ritchie.
- Powstaje firma Advanced Micro Devices
1970
- 1970
- pierwszy graficzny, "okienkowy" interfejs użytkownika.
- pierwsza wielkoskalowa implementacja poczty elektronicznej.
- uruchomiono pierwszą wersję FTP (File Transfer Protocol).
- 1971
![]() |
Odra 1305 jednostka centralna |
- prototyp komputera Odra 1305
- pierwszy mikroprocesor dostępny komercyjnie Intel 4004
- pierwsze użycie (8-calowych) dyskietek
- pierwsza wiadomość elektroniczna wysłana przez Raya Tomlinsona zapoczątkowuje erę poczty elektronicznej..
- 1972
- Intel wypuszcza mikroprocesor 8008
- pierwszy mikrokomputer w wolnej sprzedaży MITS 816
- stworzono program Telnet, umożliwiający łączenie się z odległymi komputerami oraz uruchamianie na nich innych programów.
- 1973
- pierwszy w pełni działający komputer osobisty wyposażony w monitor - Alto
- do ARPAnetu należy już 35 komputerów. Przyłączono doń University College of London w Anglii i Royal Radar Establishment w Norwegii. Są to pierwsze w Internecie instytucje naukowe spoza USA.
- 1974
- Intel wypuszcza mikroprocesor 4040
- Vinton Cerf i Bob Kahn w raporcie badawczym A Protocol for Packet Intercommunication dotyczącym protokołu TCP po raz pierwszy w historii używają słowa Internet.
- pierwsza reklama komputera osobistego (w czasopiśmie "QST" w USA) Scelbi ("SCientific, ELectronic and BIological")
- pierwszy szeroko reklamowany komputer osobisty w zestawie do samodzielnego montażu - Mark-8
- 1975
- pierwszy produkowany masowo i profesjonalnie reklamowany oraz sprzedawany (w zestawie do montażu i jako całość) komputer osobisty: Altair 8800
- pierwszy zintegrowany ekran graficzno-tekstowy
- pierwsze użycie hipertekstu
- pierwszy komputer osobisty IBM (klęska kampanii marketingowej i sprzedaży)- IBM 5100
- 1976
- pierwszy komputer osobisty sprzedawany z pełnym sukcesem rynkowym Apple II
- Mike Lesk z AT&T Bell Labs opracowuje protokół UUCP (Unix to Unix Copy Protocol). Protokół ten był używany w początkowym okresie istnienia grup dyskusyjnych Usenet.
- 1977
- powstaje pierwsza lista dyskusyjna (mailing list) dzięki sieci TheoryNet, która połączyła przy użyciu poczty elektronicznej stu naukowców.
- opracowane zostają protokoły TCP i IP.
- 1978
- Studenci Tom Truscott, Jim Ellis i Steve Bellovin tworzą Usenet
- Intel wypuszcza mikroprocesor 8086
- 1979
- Intel wypuszcza mikroprocesor 8088
- 1980
- IBM kupuje od Microsoftu (bazowany na QDOS-e) system DOS 1.0 dla przygotowywanej platformy PC
- 14 sierpnia IBM udostępnia pierwsze komputery osobiste swej architektury
- France Telecom uruchamia we Francji sieć Minitel
- ukazuje się ZX-81 firmy Sinclair
- 1981
- pierwszy komputer osobisty IBM sprzedawany z pełnym sukcesem rynkowym IBM PC
- pierwszy przenośny komputer osobisty z ekranem, napędem dyskietek i torbą podróżną Osborne 1
- Ted Nelson tworzy koncepcję hipertekstowej bazy danych Xanadu, w skład której wchodzą informacje z płatnym dostępem. Rozwiązanie to nigdy nie doczekało się realizacji. Pewnym pokrewieństwem do Xanadu może legitymować się WWW.
- 1982
- NEC Corporation wprowadzana na japoński rynek maszyny PC98
- powstaje Sun Microsystems
- ukazuje się Sinclair ZX Spectrum
- 1 lutego - ukazał się 80286 - mikroprocesor firmy Intel zastosowany w komputerze IBM AT firmy IBM.
- po raz pierwszy pojawiają się - tak powszechne dzisiaj -„śmieszki”, „emotikony” (smileys), tekstowe znaczki wyrażające emocje.
- 1983
- Ten rok uważa się za początek Internetu. Stworzona zostaje wojskowa sieć MILnet poprzez oddzielenie węzłów wojskowych od ARPAnetu. W ARPAnet hosty i podsieci zaczynają używać protokołu TCP/IP.
- Richard Stallman rozpoczyna projekt GNU mający na celu stworzenie wolnodostępnego systemu operacyjnego kompatybilnego z systemem Unix.
- 1984
- powstaje Mazovia, polska wersja IBM PC/XT produkowana seryjnie
- National Science Foundation tworzy NSFNET, sieć szybkich superkomputerów wykorzystywanych do celów naukowych.
- Paul Mockapetris publikuje specyfikację DNS (Domain Name System).
- powstaje NNTP (Network News Transfer Protocol), protokół używany do wymiany grup dyskusyjnych.
- powstaje usługa on-line „Prodigy”, pozwalająca na zakupy, dostęp do informacji i rozrywki. Wdrożenie „Prodigy” następuje dopiero w 1988 roku.
- 1985
- Intel wypuszcza mikroprocesor 80386DX
- w „Neuromancerze” Williama Gibsona - powieści science fiction - po raz pierwszy zostaje użyta nazwa cyberspace. Wiele ze stworzonych w tej powieści koncepcji materializuje się w dalszym rozwoju Internetu.
- zarejestrowana zostaje pierwsza domena komercyjna - symbolics.com - dla firmy tworzącej programy i sprzęt dla języka programowania Lisp.
- powstaje America Online.
- 1986
- grupy dyskusyjne Usenet zostają zorganizowane w hierarchie – takie, jak comp.*, news.* i misc.*.
- w Polsce powstaje węzeł Fidonet w redakcji pisma Komputer.
- 1987 powstaje hierarchia alt.* - obecnie skupiającą najwięcej grup dyskusyjnych
- 1988
- Powstają grupy dyskusyjne: alt.sex, alt.drugs i alt.rock-n-roll.
- Internet Relay Chat (IRC) zostaje stworzony przez Fina Jarkko Oikarinena jako system internetowych pogawędek.
- Intel wypuszcza mikroprocesor 80386SX
- Polski edytor tekstu TAG.
- 1989
- ARPAnet przestaje istnieć.
- w Polsce powstaje elektroniczne pismo Donosy, założone przez Ksawerego Stojdę
- Gari Kasparow pokonuje w meczu szachowym komputer Deep Thought
- Intel wypuszcza mikroprocesor 80486DX
- 1990
- Tim Berners-Lee tworzy World Wide Web - początkowo jako wsparcie dla fizyków w CERN. Projekt powstaje na komputerze "NeXT". W rok później zostaje zainstalowany na serwerach CERN.
- w maju Polska zostaje przyjęta do EARN, części sieci BITNET.
- 28 listopada połączenie sieci z Wrocławiem, pierwszym miastem poza Warszawą.
- 1991
- Intel wypuszcza mikroprocesor 80486SX
- Paul Linder i Mark P. McCahil z uniwersytetu w Minessocie opracowują system tworzenia menu „Gopher” („Świstak”). Powstaje usługa wyszukiwawcza „Archie”.
- Linus Torvalds anonsuje początek prac nad jądrem Linuksa
- 23 sierpnia przychodzi z Hamburga pierwsza odpowiedź na pocztę elektroniczną wysłaną z Polski.
- w styczniu liczba użytkowników Internetu w Polsce przekracza 2000 osób.
- w końcu sierpnia uruchomione zostaje pierwsze połączenie internetowe z Warszawy do Kopenhagi.
- 1992
- po raz pierwszy Jean Armour Polly w swoim artykule o Internecie używa sformułowania surfing. Pojawia się również termin cybersex.
- powstaje Internet Society, organizacja powołana do rozwijania Internetu.
- Intel wypuszcza mikroprocesor 80486DX2
- w Polsce TPSA oddaje do użytku sieć pakietową pod nazwą Polpak.
- 1993
- Intel wypuszcza mikroprocesor Pentium 60 MHz
- powstaje pierwsza graficzna przeglądarka WWW: - „Mosaic”. Dzięki niej znacznie wzrasta popularność Internetu.
- Microsoft stwierdza, że większość ludzi nigdy nie będzie potrzebować modemów szybszych niż 2400 bps.
- w Internecie pojawia się witryna Białego Domu.
- w Polsce powstaje Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa - NASK.
- 1994
- Na rynku pojawiają się miroprocesory Intela Pentium 75, 90, 100, 133 MHz
- Powstaje Yahoo!. Twórcami tego katalogu zasobów internetowych są David Filo i Jerry Yang.
- 12 kwietnia firma prawnicza Canter & Siegel wysyła na sześć tysięcy grup dyskusyjnych, pierwszy w dziejach spam promujący jej usługi w loterii pozwoleń na pracę w USA
- 1995
- Intel wypuszcza mikroprocesor Pentium Pro
- Marc Andreessen tworzy Navigatora. W sierpniu Netscape wchodzi na giełdę. Rozpoczyna się „wojna przeglądarek”.
- powstaje technologia przesyłania ciągłej transmisji dźwiękowej przez Internet - RealAudio.
- Sun wypuszcza na rynek język programowania Java.
- 1996
- Intel wypuszcza mikroprocesor Pentium MMX
- Wprowadzone zostaje na rynek WebTV - próba wypełnienia luki pomiędzy Internetem a telewizją.
- w lutym 1996 roku Gari Kasparow pokonał komputer Deep Blue w regulaminowym meczu liczącym sześć partii, rozegranym w Filadefii z okazji obchodów 50-lecia Towarzystwa Maszyn Liczących (ACM, Association for Computing Machines)
- w maju Procter&Gamble staje się pierwszym dużym reklamodawcą internetowym, który zamierza płacić nie za „spojrzenia”, ale za „kliknięcia” na baner reklamowy; Telekomunikacja Polska uruchamia usługę komutowanego dostępu do Internetu
- w lipcu rozpoczyna działalność MSNBC, wspólny projekt Microsoft i telewizji NBC.
- w sierpniu piosenkarz David Bowie wypuszcza swój nowy singel - Telling Lies - tylko w Internecie.
- 1997
- Prezydent Bill Clinton po raz pierwszy wspomina Internet w swej odezwie do narodu.
- W maju komputer Deep Blue firmy IBM pokonuje arcymistrza szachowego Gariego Kasparowa w rozgrywce transmitowanej przez Internet na żywo.
- Intel wypuszcza mikroprocesor Pentium II
- 1998
- Larry Page i Sergey Brin zakładają firmę Google - ich wyszukiwarka wkrótce stanie się jednym z najpotężniejszych narzędzi znajdowania informacji w Sieci